determinizm środowiskowy, koncepcja, którą możemy prześledzić u greckich i arabskich uczonych, opiera się na idei, że środowisko kształtuje bieg rozwoju człowieka w różnych dziedzinach i na skalach od jednostki do społeczeństwa. Znalazł się również w pracach wielu uczonych epoki Oświecenia, w tym m.in. Machiavellego i Montesquieu. Na początku XX wieku determinizm środowiskowy zajmował centralną, jeśli nie dominującą pozycję w geografii. Chociaż wielu geografów przyjęło jego centralne dzierżawy, koncepcja jest najbardziej związana z niemieckim geografem Friedrichem Ratzelem oraz z dwoma Amerykanami, którzy studiowali pod kierunkiem Ratzela, Ellen Churchill Semple i Ellsworthem Huntingtonem. Determinizm środowiskowy zajmował również centralne miejsce w teorii antropologicznej i został przyjęty, choć nie tak energicznie jak w geografii i Antropologii, przez kilka innych dyscyplin nauk społecznych, a być może skośnie, w pracach tak wybitnych historyków, jak Arnold Toynbee. Od dawna porzucona przez większość geografów, kontrola środowiska jako zasada organizacyjna została wykorzystana i spopularyzowana w badaniach nad rozwojem, głównie przez uczonych spoza geografii, co spotkało się z pewną krytyką.