pismo klinowe trafiło ostatnio na pierwsze strony gazet dzięki odkryciu 22 nowych linii z eposu o Gilgameszu, znalezionego na fragmentach tablic w Iraku. Równie niezwykłe, jak odkrycie nowych fragmentów literatury sprzed tysiącleci, jest historia samego pisma klinowego, obecnie niejasnego, ale niegdyś niezwykle wpływowego systemu pisma, pierwszego na świecie przykładu pisma ręcznego.

pismo klinowe, zostało wynalezione około 6000 lat temu na terenach dzisiejszego Południowego Iraku, i było najczęściej pisane na glinianych tabliczkach wielkości kilku centymetrów kwadratowych i cala wysokości. Decyzja o użyciu gliny do powierzchni pisma była pomysłowa: welon, pergamin, papirus i papier—inne powierzchnie pisania, z których ludzie korzystali w przeszłości—łatwo ulegają zniszczeniu. Ale nie glina, która okazała się najtrwalszą i być może najbardziej zrównoważoną powierzchnią piśmienną, z której korzystała ludzkość.

pismo klinowe oznacza „kształt klina”, termin używany przez Greków do opisania wyglądu znaków. Był używany do zapisu co najmniej kilkunastu języków, podobnie jak alfabet, który czytasz teraz, jest również (w większości) używany w hiszpańskim, niemieckim i wielu innych językach. Wygląda jak seria linii i trójkątów, ponieważ każdy znak składa się ze znaków—trójkątnych, pionowych, ukośnych i poziomych—wbitych na mokrą glinę rysikiem, długim cienkim instrumentem podobnym do pióra. Czasami pismo klinowe było formowane w pryzmaty, większe tabletki i cylindry, ale głównie pisano je na kawałkach gliny wielkości dłoni. Skrypt jest często malutki-prawie zbyt mały, aby zobaczyć gołym okiem, jak małe najmniejsze litery na dziesięciocentówce. Dlaczego taki malutki? To pozostaje jedną z największych tajemnic pisma klinowego.

większość zgadza się, że pismo klinowe zaczęło się jako proto-writing – jak afrykańskie bębnienie i Incan quipa-i rozwinęło się w pierwszy pełnoprawny system pisma, ze znakami odpowiadającymi mowie. Korzeń pisma klinowego leży w żetonach, lub czitach, używanych przez Sumerów do przekazywania informacji. Na przykład, oni wziąć kamień i zadeklarować go reprezentację dla czegoś innego. Owca, powiedzmy. Kupa kamieni może oznaczać kupę owiec. Te kamienne żetony czasami byĹ 'y umieszczane w pojemniku i dawane komuĺ” innemu jako pokwitowanie—wcale nie răłĺľniä … ce siÄ ™ od tego, co dziĹ ” robimy, kiedy podajemy walutÄ ™ z numerami na niej, aby kupiÄ ‡ kwartä ™ mleka, a urzędnik odda nam kartkÄ ™ papieru z numerami na niej, aby potwierdziÄ ‡ transakcjÄ™.

w IV wieku p. n. e.Sumerowie przenieśli ten system na inny poziom abstrakcji i skuteczności, przenosząc go z proto-pisma na pismo. Zaczęli używać glinianych pojemników zamiast płóciennych, a zamiast wkładać do nich kamienie, stemplowali Na Zewnątrz koperty, które wskazywały liczbę i rodzaj żetonów w środku. Można było wtedy „przeczytać” kopertę, aby wiedzieć, jakie informacje były przekazywane.

stopniowo Sumerowie rozwijali symbole dla słów. Początkowo fonemy te (jeden symbol dla jednej rzeczy, zamiast liter do słowa) symbolizowały konkretne rzeczy; na przykład obraz owcy oznaczał literalną owcę. Następnie wprowadzono kolejny skok abstrakcji, gdy opracowano symbole dla niematerialnych idei, takich jak Bóg lub kobiety. Innymi słowy, pismo klinowe ewoluowało ze sposobu śledzenia i przechowywania informacji w sposób symbolicznego wyjaśniania świata.

znaki stały się bardziej abstrakcyjne na przestrzeni wieków . Prawdopodobnie zaczynały się jako piktograficzne-symbol owcy dla owcy – ale ewoluowały w znaki, które nie przypominają tego, do czego się odnoszą, tak jak litery „s-h-e-e-p” nie mają wizualnego związku z wełnianym, czworonożnym zwierzęciem. Znaki te i znaki przybrały formę trójkątnych kształtów klinowych.

znaki klinowe stały się bardziej abstrakcyjne, ponieważ uczyniły system bardziej wydajnym: było ich mniej do nauczenia. I w przeważającej części, pismo klinowe musiało stać się bardziej złożone, ponieważ społeczeństwo stawało się tak samo. Początki pisania tkwią w potrzebie przechowywania lepszych zapisów, a nie, jak wielu może przypuszczać lub pragnąć, wyrażania siebie, tworzenia sztuki lub modlitwy. Większość zgadza się z pismem klinowym opracowanym głównie do celów księgowych: chociaż nie możemy wiedzieć o zaginionych tabletach, około 75 procent pisma klinowego, które zostało wykopane i przetłumaczone, zawiera informacje administracyjne.

przyziemna, ponieważ ta historia dotyczy tego, dlaczego pisanie zostało wymyślone—aby nagrać sprzedaż owiec—historia tego, jak zostało później zdekodowane, jest spektakularna. To trochę cudowne, że możemy przetłumaczyć te kliny. Przez setki lat nikt nie mógł. Mimo że pismo klinowe było używane od tysiącleci—a wiele z nich, wyciętych na skałach w Persji, było widoczne przez wieki po tym, jak przestało być używane-język ten był niezrozumiały przez prawie 2000 lat. Dopiero w 1837 roku, dwa lata po tym, jak oficer Armii Brytyjskiej Henry Rawlinson skopiował napisy ze stromych klifów Behistun, czy ktokolwiek mógł wiedzieć, co mówią znaki.

wyczyn Rawlinsona był niesamowity. Musiał wspiąć się na klify na bardzo wąskiej półce pośrodku ogromnej góry, aby skopiować to, co zobaczył. A sposób, w jaki te ślady zostały wykonane, pozostaje w sprzeczności z logiką lub wyjaśnieniem: kąt i wysokość nacięcia wydają się wykluczać możliwość dłuta na drabinie. Rawlinson przynajmniej wymyślił, jak skopiować ślady, robiąc papierowe odciski, stojąc niebezpiecznie na parapecie.

następnie zabrał je do domu i studiował je przez lata, aby określić, co oznacza każda linia, co oznacza każda grupa symboli. Ostatecznie rozszyfrował rynki, które były otwarte przez około 5000 lat, tym samym złamał kod klinowy. (Inskrypcje opisują życie Dariusza wielkiego, króla Imperium Perskiego w V wieku p. n. e., a także opisy jego zwycięstw nad rebeliantami podczas jego panowania.) Podobnie jak w przypadku kamienia z Rosetty, na którym ten sam tekst jest napisany hieroglifami, demotycznymi i greckimi, Rawlinson odkrył, że skały Behistun zawierały również te same słowa napisane trzy razy w trzech różnych językach: Starym perskim, Elamickim i Babilońskim. Ponieważ inne języki zostały przetłumaczone, mógł w ten sposób przetłumaczyć pismo klinowe.

z języka klinowego wykształciło się piętnaście innych języków, w tym Stary perski, akadyjski i elamicki. Był nauczany jako język klasyczny lub martwy przez pokolenia po tym, jak przestał być językiem żywym. Uczono go tych, którzy mówili po aramejsku i Asyryjsku, ale którzy czytali, kopiowali i kopiowali sumeryjskie dzieła literackie. Do roku 1600 p. n. e.nie było żadnych sumeryjskich mówców, ale pismo klinowe było nadal używane przez kolejne tysiąc lat. Dziś uderza nas to w jakiś nawiedzająco znajomy: chłodne, twarde, wielkości dłoni tabletki, na których pisze się i czyta paragony, notatki, wiadomości, a nawet wielkie dzieła literatury.