Chautauqua movement, popularny amerykański ruch w edukacji dorosłych, który rozkwitł pod koniec XIX i na początku XX wieku. Pierwotnie Chautauqua Lake Sunday School Assembly w zachodnim Nowym Jorku, założona w 1874 roku przez Johna H. Vincenta i Lewisa Millera, rozpoczęła się jako program szkolenia nauczycieli szkółek niedzielnych i pracowników kościoła. Początkowo całkowicie religijny charakter, program był stopniowo rozszerzany o edukację ogólną, rekreację i rozrywkę popularną. W późniejszych latach letnie wykłady i zajęcia uzupełniono o całoroczny, nieadenominacyjny kurs ukierunkowanej lektury domowej i studiowania korespondencji. William Rainey Harper, późniejszy założyciel Uniwersytetu w Chicago, kierował systemem edukacyjnym Chautauqua przez kilka lat, począwszy od 1883 roku.

sukces zgromadzenia Chautauqua w Nowym Jorku doprowadził do powstania wielu podobnych „chautauquas” w Stanach Zjednoczonych wzorowanych na pierwotnej instytucji. Do 1900 roku istniały setki” namiotowych ” chautauquas i prawie 150 niezależnych chautauquas ze stałymi salami wykładowymi, z których wiele kontynuowało tradycję ruchu licealnego. Chociaż odległe chautauquas zaczął spadać po ich szczytowym roku w 1924, oryginalna instytucja w Chautauqua pozostała w istnieniu, oferując zróżnicowany program, który obejmował koncerty symfoniczne, opery, sztuki, kursy letniej szkoły uniwersyteckiej i wykłady.