Bitwa pod Cold Harbor (31 Maja–12 czerwca 1864) – klęska armii Unii podczas amerykańskiej wojny secesyjnej (1861-65), która spowodowała około 18 000 ofiar. Kontynuując swoją nieustającą jazdę w kierunku stolicy Konfederacji Richmond w Wirginii, generał Ulysses S. Grant zarządził frontalny atak piechoty na konfederackie oddziały generała Roberta E. Lee, które były teraz osadzone w Cold Harbor, około 16 km na północny wschód od Richmond. W rezultacie Lee odniósł ostatnie duże zwycięstwo w wojnie i krwawą łaźnię dla armii Unii. Wcześniejsza Bitwa pod Cold Harbor, 27 czerwca 1862, jest czasami nazywana Bitwą o Gaines ’ s Mill, pierwszą bitwą o Cold Harbor lub bitwą nad rzeką Chickahominy i była częścią siedmiodniowych bitew (25 czerwca–1 lipca), które zakończyły kampanię na Półwyspie (4 kwietnia-1 lipca–, wielkoskalowy wysiłek Unii na początku wojny o zdobycie Richmond; było to również zwycięstwo Konfederatów.

bliźniacze bitwy o Wilderness i Spotsylvania Court House, stoczone w Wirginii w maju 1864 roku, przyniosły zwycięstwo żadnej ze stron, ale wyczerpanie zmniejszyło znacznie mniejszą liczbę Armii Konfederatów i osłabiło gotowość do walki. Generał Unii Grant był przekonany, że armia konfederackiego generała Lee była „naprawdę biczowana”, ale jego własne straty również były wysokie, a wojska, które w 1861 roku połączyły się przez trzy lata, teraz opuszczają armię w dużej liczbie.

Drobne potyczki, po których następowały opóźnienia, rozpoczęły się 31 maja, ale główny atak nastąpił 3 czerwca, kiedy Grant rozpoczął frontalny atak na obronę Konfederatów. Wierzył, że ludzie Lee są nadmiernie rozbudowani, ale Lee wykorzystał opóźnienie w ataku Granta, aby sprowadzić posiłki i ulepszyć swoje fortyfikacje. Efektem jego przygotowań była rzeź; nacierające oddziały Unii zostały wkrótce pokonane, a ci, którzy przedostali się przez pierwszą linię obrony, wkrótce zostali zabici na drugiej. Ponad 7000 żołnierzy Unii zostało zabitych lub rannych w ciągu godziny przed przerwaniem ataku przez Granta.

przez następne dziewięć dni obie armie stawiały czoła sobie w przeciwnych okopach, często oddalonych tylko o kilka metrów, dopóki Grant nie pomaszerował ze swojej armii 12 czerwca, aby zagrozić krytycznemu węzłowi kolejowemu w Petersburgu, niedaleko Richmond. Jego własny komentarz na temat bitwy: „żałuję tego ataku bardziej niż ktokolwiek, kogo kiedykolwiek zamówiłem.”

straty: Unia, 1844 zabitych, 9077 rannych, 1816 wziętych do niewoli lub zaginionych z 108 000; Konfederaci, 83 zabitych, 3380 rannych, 1132 wziętych do niewoli lub zaginionych z 62 000.