Freire wykorzystuje bankową koncepcję edukacji w celu omówienia, w jaki sposób edukacja jest wykorzystywana przez tych, którzy mają władzę, aby kontynuować strukturę, która zapewnia ich własną kontrolę. W pracy Freire ’ a Pedagogika uciskanych sugeruje, że nauczyciele i administratorzy, którzy chcą zachować władzę i kontrolę nad swoimi dziećmi, traktują naukę tak, jakby nauka była jak bank. W tej metaforze nauczyciel „przekazuje” informacje uczniom, którzy są biernymi obiektami w procesie uczenia się. Podobnie jak wszystkie dobre konta, uczniowie zbierają „informacje” i po prostu wchłaniają to, co jest zdeponowane. Nie ma żadnych pytań i nie ma w tym procesie nic wzajemnego. Nauczyciel „bankuje” informacje u ucznia, składając je w nich.

Freire twierdzi, że koncepcja bankowości jest używana do utrzymania kontroli nad uczniami:

edukacja staje się więc aktem deponowania, w którym uczniowie są depozytariuszami, a nauczyciel jest depozytariuszem. Zamiast komunikować się, nauczyciel wydaje komunikaty i dokonuje wpłat, które uczniowie cierpliwie otrzymują, zapamiętują i powtarzają. To jest „Bankowa” koncepcja edukacji… W bankowej koncepcji edukacji wiedza jest darem obdarzanym przez tych, którzy uważają się za kompetentnych tych, których uważają za nic nie wiedzących. Rzutowanie na innych absolutnej ignorancji, charakterystycznej dla ideologii opresji, neguje edukację i wiedzę jako procesy dociekania.

Freire sugeruje, że obraz bankowy opisujący nowoczesną instrukcję pomaga utrzymać kontrolę. Nauczyciele i autorytety „zdeponują” informacje, takie jak izolowane fakty, które przyczyniają się do biernego i statycznego pojęcia uczenia się. Ze swojej strony uczniowie są pojemnikami, w których po prostu wchłaniają fakt po fakcie. Nie ma pytania i nie ma refleksji na temat ich miejsca w procesie uczenia się. Bankowa koncepcja edukacji to taka, która zabezpiecza hierarchię w uczeniu się, zapewniając, że autorytet nie jest zagrożony przez krytykę studencką lub władzę studencką. W tym Freire twierdzi, że idea bankowości, coś, co jest akceptowane w społeczeństwie jako samoistnie dobre, bez kwestionowania, jest narzędziem kontroli, demonstrującym, jak organizacja edukacyjna traktuje władzę bardziej niż cokolwiek innego.