* vertaling: Carolina Tafur

belangrijke dingen om te weten:

• endometriose is een aandoening waarbij weefsel van endometriale oorsprong (zoals het slijmvlies van de baarmoeder) aanwezig is in andere delen van het lichaam

• endometriose is de belangrijkste oorzaak van bekkenpijn en pijn tijdens geslachtsgemeenschap

• totdat u een beter begrip van endometriose hebt, kunt u alleen de symptomen behandelen, maar niet de onderliggende oorzaken

• behandelingsopties omvatten medicijnen, chirurgie en veranderingen in levensstijl

Wat is endometriose?

endometriose is een veel voorkomende aandoening waarbij weefsel van endometrium oorsprong groeit waar het niet zou moeten groeien. Endometriumweefsel is weefsel dat groeit en afbreekt in de baarmoeder. In de meeste gevallen vindt deze groei plaats op en rond de organen in de bekkenholte.

Endometrioseweefsel werkt vergelijkbaar met het weefsel in de baarmoeder: het groeit, verdikt en probeert weg te breken in elke menstruatiecyclus. Omdat het weefsel het lichaam niet kan verlaten, kan het adhesie, knobbeltjes, en verwondingen veroorzaken, en leiden tot een ontstekingsreactie (1). Dit kan pijn en andere complicaties veroorzaken, zoals onvruchtbaarheid (2).

endometriose kan voorkomen bij 1 op de 10 vrouwen in de vruchtbare leeftijd, hoewel deze schattingen sterk variëren en de prevalentie in verschillende demografische groepen waarschijnlijk zal veranderen (2, 3). Zo kan de incidentie lager zijn bij zwarte en Spaanse vrouwen (4). Het kan moeilijk zijn om een diagnose te stellen in een vroeg stadium, omdat veel mensen geen symptomen hebben en een chirurgische procedure nodig is om de diagnose te bevestigen. Andere mensen kunnen symptomen ervaren voor jaren en overleg met verschillende artsen voordat wordt gediagnosticeerd (5).

Als u denkt dat u endometriose kunt hebben, kan het volgen van uw pijn, bloeding en andere symptomen in Clue uw arts nuttige informatie geven om een diagnose te stellen en een behandelplan vast te stellen. Vroege behandeling kan het risico op complicaties verminderen.

“Pijn” is één van de categorieën om de bewaking van uw gezondheid en van de periode op de Aanwijzing

• 
• 

meer dan 2M+ beoordelingen

Wat je kunt let op

Endometriosesymptomen kunnen beginnen in de vroege adolescentie of later op de volwassenheid verschijnen (6). Symptomen kunnen de hele tijd optreden of cyclisch zijn. Cyclische symptomen komen en gaan rond de tijd van de menstruatiecyclus, vaak tijdens de menstruatie. De symptomen en de impact van endometriose kan variëren afhankelijk van de locatie van het weefsel. Ovariale endometriose, bijvoorbeeld, kan onvruchtbaarheid veroorzaken. Het stadium van endometriose lijkt niet gerelateerd te zijn aan de ernst van de symptomen (7).

de meest voorkomende symptomen van endometriose zijn::

• krampen premenstrueel/menstrueel zeer pijnlijk

• pijn tijdens of na seks (dyspareunie)

• stoelgang en/of plassen, pijnlijke

• pijn in de buik, onderrug of dij, die optreedt tijdens de cyclus

• periodes van sterke

  problemen met zwanger worden (onvruchtbaarheid) (8-11)

endometriose kan gelijktijdig met de eerste menarche beginnen. Dit kan leiden tot een persoon om te denken dat ernstige pijn is “normaal” voor hen, wanneer het kan eigenlijk te wijten zijn aan endometriose of een ander medisch probleem (5-6).

Als u vragen heeft over uw menstruatiepijn, neem dan contact op met zorgverleners om te zien of endometriose een invloedrijke factor kan zijn.

wat veroorzaakt endometriose?

de oorzaak van endometriale weefselgroei bij endometriose is nog onbekend. Aanvankelijk dacht te zijn te wijten aan de stroom van baarmoederweefsel in de tegenovergestelde richting, door de eileiders en in de bekkenholte (retrograde mestruatie), maar ongeveer 9 op de 10 mensen hebben retrograde menstruatie en de meeste ontwikkelen geen endometriose, suggereert de aanwezigheid van andere factoren (12, 13).

bovendien ontwikkelen sommige meisjes dit probleem voor menarche (6). Een theorie is dat endometriose kan worden veroorzaakt door de migratie van endometriumcellen door bloedvaten of het lymfestelsel (14). Een andere theorie suggereert dat cellen buiten de baarmoeder endometriumcellen kunnen worden (15). Er is gesuggereerd dat maternale hormoonblootstelling en neonatale uteriene bloedingen een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van premenarchische endometriose (16, 17). Overtollig oestrogeen, genetica en het immuunsysteem kunnen ook de ontwikkeling van deze aandoening beïnvloeden (14,18-21).

Er zijn aanwijzingen dat endometriose kan worden geërfd in de familie (21-23). Dit betekent dat een persoon meer kans heeft om deze aandoening te ontwikkelen als iemand in hun geboortefamilie het ook heeft. Ook vatbaarder zijn mensen die op gevorderde leeftijd bevallen of mensen die niet bevallen, maar ook mensen met vroege menarche of late menopauze, en mensen met korte menstruatiecycli (< 28 dagen) (22-24). Dit kan zijn omdat, gemiddeld, ze hebben meer menstruele cycli en meer blootstelling aan oestrogeen.

sommige onderzoeken tonen aan dat mensen met endometriose ook meer kans hebben op een verhoogde algehele ontsteking, hogere niveaus van “slechte” vetten vs. “goede” vetten in het bloed (low-density lipoproteïnen vs. high-density lipoproteïnen) en hogere niveaus van oxidatieve stress (25-28). Oxidatieve stress verwijst naar het niveau van schade aan de cellen, weefsels en organen van het lichaam, veroorzaakt door factoren zoals milieutoxines of producten afgeleid van ons metabolisme. Het is nog niet mogelijk geweest om te begrijpen waarom deze kenmerken vaak voorkomen bij mensen die endometriose hebben of wat hun onderliggende oorzaken zijn.

Waarom is de diagnose endometriose noodzakelijk?

endometriose is over het algemeen een progressieve aandoening, wat betekent dat het na verloop van tijd kan verergeren (29). Onvruchtbaarheid is een veel voorkomende complicatie geassocieerd met endometriose en kan worden vermeden met een snelle behandeling.

ongeveer de helft van de mensen met endometriose ziet een verminderde vruchtbaarheid (30).

Recent onderzoek toont ook aan dat mensen met endometriose mogelijk een verhoogd risico lopen op cardiovasculaire problemen, waaronder hartaandoeningen en hartaanvallen (25). Dit kan toe te schrijven zijn aan de niveaus van ontsteking, vet, en oxydatieve spanning huidig in vele mensen met endometriosis.

vroegtijdige diagnose kan toekomstige resultaten verbeteren. Het vroege beheer kan ook helpen de vooruitgang van de medische voorwaarde vertragen, complicaties verminderen, en symptomen onder controle houden.

Hoe wordt endometriose gediagnosticeerd?

veel mensen met endometriose worden behandeld op basis van hun symptomen en zonder officiële diagnose. In andere gevallen wordt de diagnose gesteld door laparoscopie, een eenvoudige operatie. In deze procedure maakt de arts een kleine incisie in de buik (meestal minder dan 1,5 cm) en plaatst hij een camera om de binnenkant van de bekkenholte te onderzoeken. Hij of zij kan ook weefselmonsters nemen, een biopsie genoemd.

een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg zal u waarschijnlijk vragen stellen over uw medische en menstruatiegeschiedenis, en zal een eenvoudig lichamelijk onderzoek doen en vragen stellen over pijnsymptomen en een geschiedenis van onvruchtbaarheid of miskramen. Als uw zorgverlener endometriose vermoedt, kan hij of zij ook:

• een bekkenonderzoek

• een echografie

• laparoscopie

Volg uw pijnniveaus en deel deze informatie met uw zorgverlener. Hoewel sommige ongemak rond de tijd van de menstruatie als “normaal” wordt beschouwd, kan endometriosepijn veel erger zijn en is het belangrijk om mensen te laten weten wat op u van toepassing is (5, 31). U kunt ook een specialist in gynaecologie of endometriose zien. Door te pleiten voor uw gezondheid kunt u helpen de diagnosetijd voor mensen met deze aandoening te verminderen. Nadat de symptomen verschijnen, is het normaal dat de diagnose ongeveer 5 jaar (of 3 tot 11 jaar) duurt (5, 32).

“Pijn” is één van de categorieën om de bewaking van uw gezondheid en van de periode op de Aanwijzing

• 
• 

meer dan 2M+ beoordelingen

hoe Wat zijn de mogelijkheden voor diagnose en behandeling van endometriose?

endometriose duurt vele jaren, maar de symptomen kunnen met behandeling worden behandeld. Totdat er een beter begrip van endometriose is, kunnen alleen de symptomen worden behandeld, maar niet de onderliggende oorzaken.

behandeling van endometriose hangt af van de symptomen en doelen van elke persoon. Het doel kan zijn om minder pijn te voelen of zwanger te worden. De symptomen van de meeste mensen kunnen mild genoeg zijn om geen behandeling te zoeken, maar endometriose moet worden gecontroleerd omdat het problemen in de toekomst kan veroorzaken.

• geneesmiddelen: voor de behandeling van pijn veroorzaakt door endometriose stellen beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg een NSAID voor (vrij verkrijgbare pijnstillers). Hormonale medicijnen worden ook vaak voorgeschreven als een vroeg alternatief (33). Als de eerste paar middelen niet genoeg zijn, kunnen ook andere geneesmiddelen worden voorgeschreven die hormonen beïnvloeden. GnRH-antagonisten verhinderen de ovulatie en kunnen de verdikking en loslating van enig endometriumweefsel stoppen (33, 34). Aromataseinhibitors regelen oestrogeenproductie in het lichaam en kunnen sommige symptomen helpen verlichten, maar zij kunnen sterke bijwerkingen hebben en worden gewoonlijk voorgeschreven na het verkennen van andere middelen (33, 35).

• chirurgie: in sommige gevallen kan een arts laparoscopische chirurgie voorstellen om het probleemweefsel te onderzoeken en operatief te verwijderen of te verwijderen. Dit kan helpen de symptomen te verlichten en de vruchtbaarheid te verbeteren (36). Een arts kan laparoscopische verwijdering of ablatie uit te voeren. De uitsnijding impliceert het snijden van het probleemweefsel, terwijl ablatie het weefsel door cauterisatie of laser brandt.

• er is veel discussie over welke methode het beste is voor elk stadium van endometriose. Een 2017-analyse toont aan dat beide methoden voordelen kunnen hebben bij de behandeling van bepaalde symptomen (37). Chirurgie verlicht symptomen bij de meeste mensen met milde of matige endometriose, maar het is niet altijd effectief en herhaling (en daarom de noodzaak voor verdere chirurgie) is gebruikelijk in de toekomst (37-41). Chirurgie brengt ook risico ‘ s met zich mee die afgewogen moeten worden tegen de mogelijke voordelen.

• een hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder, eileiders en soms eierstokken) kan als laatste redmiddel worden beschouwd in ernstige gevallen waarvoor andere methoden niet hebben gewerkt. Hysterectomie niet effectief behandelen endometriose in alle gevallen, maar heeft een lagere frequentie van recidief dan andere operaties, vooral wanneer de eierstokken worden verwijderd (42). De algemene regels van de European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) bepalen dat het verwijderen van de eierstokken moet worden beschouwd als een “radicale” behandelingsoptie, aangezien dit leidt tot een chirurgische menopauze voor vrouwen die nog in de vruchtbare leeftijd zijn (33).

• veranderingen in levensstijl: Sommige mensen overwegen alternatieve behandelingen voor hun symptomen, zoals lichaamsbeweging, dieet veranderingen, en acupunctuur (43-45). Helaas is er niet veel onderzoek of bewijs van de effectiviteit van veel van deze methoden. Slechts één studie van 24 mensen voldeed aan de criteria voor opname in een analyse van het gebruik van acupunctuur tegen endometriosepijn, waaruit een verbetering van menstruatiepijn (vooral ernstige pijn) blijkt. In dit verband is echter meer kwaliteitsonderzoek nodig (45).

Wat is goed om te controleren op uw Clue app?

verplichte follow-up:

• Bloedingspatronen

• pijn

het kan ook nuttig zijn om:

• Volume menstruele

• Energie

• de Ontlasting

• gastro-intestinale Symptomen, als een opgeblazen gevoel of diarree

• anticonceptie

Leren over je lichaam en gezondheid menstruele