De vernietiging van het Zulu Koninkrijk 1879-1896

In de jaren 1870 had de kolonist en koloniale vastberadenheid om zwarten onder stevige politieke controle te brengen de zwaarbevochten veiligheid ondermijnd die veel Afrikaanse samenlevingen hadden bereikt. Dit was te wijten aan de veranderingen in de economische omstandigheden in het achterland van Zuid – Afrika, en de daaruit voortvloeiende noodzaak om voldoende politiek gezag over Afrikanen te verzekeren-wat de veiligheid en de toegang tot arbeid zou waarborgen. Deze maatschappijen probeerden zich te verzetten tegen de uitbreiding van de koloniale controle over hen, waaronder het Zulu Koninkrijk.Sir Bartle Frere werd in 1879 benoemd tot Britse Hoge Commissaris voor Zuid-Afrika om het beleid van de Confederatie te realiseren. Dit beleid was bedoeld om de verschillende Britse koloniën, Boerenrepublieken en onafhankelijke Afrikaanse groepen onder gemeenschappelijke controle te brengen – met het oog op de uitvoering van een beleid van economische ontwikkeling. Sir Bartle Frere zag het zelfredzame Zulu Koninkrijk als een bedreiging voor dit beleid, een geloof dat werd gesteund door Shepstone, de secretaris voor inheemse zaken. Shepstone vermoedde dat het Zoeloevolk zijn militaire macht onder Cetshwayo had doen herleven, wat hen meer een bedreiging maakte voor vrede en welvaart in Zuid-Afrika. Op 11 December 1878, Onder het flauwe voorwendsel van een paar kleine grensinvallen in Natal door Cetshwayo ‘ s volgelingen, kregen de Zulu een onmogelijk ultimatum – dat ze moesten ontwapenen en Cetshwayo zijn soevereiniteit moest opgeven.de onvermijdelijke invasie van Zululand begon na het verstrijken van het ultimatum op *10 januari 1879 (zie toelichting). In plaats van de Zulu te fragmenteren zoals Shepstone voorspelde, bracht dit de Zulu ‘ s bijeen voor de zaak van hun koning.veel historici markeren de 10 * januari 1879 als het begin van de Anglo-Zulu oorlog, terwijl anderen beweren dat de 12 januari 1879 (eerste aanval) of de 22 januari 1879 (eerste beslissende slag bij Isandlwana) het begin van de oorlog markeerden. Echter, zelfs de datum van 10 januari wordt betwist, omdat veel bronnen zeggen dat het ultimatum eigenlijk afliep op 11 januari 1879.onder het algemene bevel van Lord Chelmsford begonnen de Britse troepen-veel van hen kolonialen (blanken) of leden van het Natal Native Contingent (zwarten) – met de uitvoering van het algemene plan voor de invasie van Zululand. Het belangrijkste doel was om de Zulu Koninklijke kraal te bezetten bij Ulundi door er vanuit drie richtingen op te rukken. Deze operatie was vergelijkbaar met de Zoeloe tactiek van het aanvallen van drie kanten door middel van de hoofdkracht of borst in het Midden, en een verlengde linker en rechter ‘Hoorn’ aan elke kant.

de rechter-of nummer I-kolom, onder leiding van kolonel C. K. Pearson, moest de benedenloop van de Tugela rivier oversteken en via Eshowe naar Ulundi oprukken. Het centrum of de hoofdmacht, de nummer III Colonne, rukte op van Pietermaritzburg via Greytown om Meekaar te helpen, onder leiding van Lord Chelmsford zelf. Vanuit Helpmekaar moest de middenmacht Zululand binnenvallen bij Rorke ‘ s Drift en oostwaarts naar de Koninklijke kraal trekken. De linker kolom of nummer IV, onder bevel van kolonel brevet Sir H. Evelyn Wood, geconcentreerd in Utrecht met als doel Ulundi vanuit het noordwesten te bereiken. Daarnaast bewaakten twee kleinere troepen de grenzen. De eerste van deze troepen was de Number II Colonne bij Krantzkop, onder brevet Col A. W. Durnford om te voorkomen dat de Zoeloes de Tugela overstaken. De tweede was de nummer V-kolom bij Luneberg om de Transvaal te beschermen, die in 1877 door de Britten was geannexeerd (Zie kaart).de eerste aanval van de oorlog vond plaats op 12 januari 1879, toen de positie van Sihayo ‘ s kraal, gelegen in de Batshe vallei, de succesvolle vooruitgang van de Britse Colonne bedreigde. Onder bevel van Chelmsford trok de aanvallende troepen de Batshe over om een rotsachtige kloof aan te vallen waarin Sihayo ‘ s mannen zich hadden teruggetrokken en hun vee voor hen hadden verdreven. De Natal Native Contingent toonde weerstand tegen de Zoeloes, van wie sommigen gewapend waren met geweren. In een poging om de aanval te dwarsbomen werden ook stenen op de aanvallers neergerold en na scherpe actie trokken de Zoeloes zich terug, met 30 doden, 4 gewonden en 10 gevangengenomen. De Britten leden echter slechts 2 slachtoffers, met 15 gewonden.de Slag bij Isandlwana het Zulu leger verliet Nodwengu op 17 januari om Zululand te verdedigen vanuit de middelste Colonne. Deze troepen stonden onder het bevel van ntshingwayo kaMahole Khoza en mavu-mengwana kaNdlela Ntuli. Cetshwayo had zijn mannen beloofd dat de Britten in één dag verslagen zouden worden.op 17 januari reden Chelmsford en zijn troepen naar Isandlwana, dat hij had uitgekozen als locatie voor zijn volgende kamp.op 20 januari arriveerden Chelmsford ‘ s mannen en zetten hun kamp op bij Isandlwana hill. Chelmsford stuitte op plaatselijk verzet en nam ten onrechte aan dat het de belangrijkste Zulu-troepenmacht was. Dit verdeelde zijn colonne, waarvan hij de helft nam om een gevecht op zo ‘ n vijftien kilometer afstand te ondersteunen. Kolonel Henry Pulleine kreeg de leiding over de overgebleven troepen, maar organiseerde zijn troepen niet in een defensieve circulaire ‘laager’ formatie, omdat de wagens binnenkort nodig zouden zijn om voorraden te vervoeren. Kolonel A. W. Durnford arriveerde de volgende dag met een detachement om het kamp te versterken en het commando over te nemen.Durnford, beschreven als ‘zo dapper als een leeuw, maar zo onvoorzichtig als een kind’, achtervolgde een Zoeloe-foerageerpartij. Toen hij over de heuvelrug van de mabaso heights kwam hij, tot zijn afschuw, het Zulu leger tegen, een massa van 20.000 man onder de grond. De Zulu waren toen niet van plan aan te vallen, want het was een nieuwe maan en het werd als onverstandig beschouwd om te vechten op een ‘donkere dag’. Echter, eenmaal ontdekt, hadden ze geen andere keuze dan in het offensief te gaan. Pulleine werd daarom gedwongen om zijn vuurkracht over een lange afstand te spreiden, in plaats van zijn mannen in een strakke formatie te concentreren.

De Zulu rukten gestaag op in de hoornformatie, hun Centrum, of borst, tegen de linkerflank van Puileine. Ze leden enorme verliezen toen de Britten het vuur op de borst concentreerde en de aanval tijdelijk tot stilstand kwam. De Zulu ‘ s left horn overvleugelde Durnfords infanterie en daalde van achteren af naar het Britse kamp. Toen hij zich realiseerde dat hij omsingeld was, probeerde Pulleine zich terug te trekken om het bedreigde kamp te redden. Hierdoor kon het Zulu Centrum weer oprukken, en terwijl ze de nationale kreet van ‘uSuthu’ opriepen, kwamen de Zulu tussen de terugtrekkende Britten en hun kamp. Hand aan hand gevechten volgden en de Zulu droegen de dag. Een detachement Britse troepen probeerde een laatste stand te maken bij een Beek drie kilometer verderop, maar de meesten trokken zich terug naar Rorke ‘ s Drift of vluchtten de Mzinyathi af met de Zulu in de achtervolging. De Britten verloren 52 officieren, 727 blanke soldaten en 471 Zwarte mannen van het inheemse Contingent – een derde van Chelmsford ‘ s mannen. De Zulu’, zoals hun gewoonte was, Namen geen gevangenen in Isandlwana, en spaarden geen levens, ondanks smeekbeden om genade’. Alles wat achterbleef werd als buit gedragen.

De Slag bij Rorke ‘ s Drift en de nasleep

de aanval van de 17th Lancers in de Slag bij Ulundi. Bron: http://www.britishbattles.com/

een dag later werd een depot bij Rorke ‘ s Drift aangevallen tegen de orders van Cetshwayo, die voorstander was van een defensieve strategie. Na de overweldigende overwinning op de Britten bij Isandlwana, sloegen de Zulu reservetroepen die niet betrokken waren bij de slag van de vorige dag terug met een aanval op het “haastig opgerichte fort” bij het kleine garnizoen van Rorke ‘ s Drift. Hier vochten de Britten met ‘rifle fire and bajonets’ en de Zulu force, onder leiding van Prins Dabulamanzi, leed 500 slachtoffers in deze vruchteloze strijd. Dit leverde de Britten “broodnodige propaganda op om het Zulu-succes bij Isandlwana tegen te gaan”.

aan de kust werd het Zulu-verzet bij de Nyezane-rivier terzijde geschoven, voordat men oprukte om het verlaten missiestation te Eshowe te bezetten. De linker Colonne was ook betrokken bij zware schermutselingen rond de hlobane mountain. Toen de centrale Britten instortten bij Isandlwana, werden de linker-en rechterflankenkolommen echter blootgesteld. De Zoeloes slaagden erin kolonel C. K. Pearson ’s rechter colonne van de grens af te snijden, en Pearson’ s mannen werden drie maanden belegerd bij Eshowe. De linkerflank bleef echter operationeel.Chelmsford keerde snel terug naar Natal. De macht van het Britse leger had een ernstige repulse ondergaan en alle gedachten aan een snelle Britse overwinning werden tot rust gebracht. Aan de andere kant, de Zulu zelf leed verschrikkelijke slachtoffers, en erger was te volgen.na de nederlaag bij Isandlwana moest de Britse trots worden hersteld en werden versterkingen gestuurd. Chelmsford ’s leger rukte opnieuw op naar Zululand, waarbij hij in April zware nederlagen toebracht op de Zulu bij Gingindlovu, waardoor Pearson’ s Colonne en bij Khambula werd verlicht. De Zulu waren nu op de achterste voet. In juli viel Chelmsford oNdini aan en in een laatste aanval, bekend als de Slag bij Ulundi, behaalden ze een overweldigend militair succes. Meer dan 1 000 Zulu werden gedood en Cetshwayo werd gedwongen om te vluchten voor veiligheid, totdat hij werd gevangen genomen in het Ngome bos in Augustus en verbannen naar de Kaap. De Zulu kregen de opdracht om terug te keren naar hun landhuizen en de productieve activiteiten te hervatten. De Britten deden echter moeite om uit te leggen dat de oorlog tegen het Zoeloe koningshuis was.de verdeling van Zululand de oorlog zelf had het koninkrijk niet vernietigd, maar de daaropvolgende gebeurtenissen dienden om de Zulu te verdelen en hun economische en sociale samenhang te ondermijnen. Door een blaadje te nemen van Shepstone ‘s’ native policy ‘ verdeelde Sir Garnet Wolseley, de nieuwe Britse commandant in Natal, het koninkrijk in dertien gebieden onder benoemde chiefs. Ze waren bedoeld om de voornamelijk afstammelingen van pre-Shakan-tijden te vertegenwoordigen, wat op zijn best een wankel argument was, vooral omdat een van hen John Dunn was die zich bij de Britten had aangesloten toen de vijandelijkheden begonnen. Anderen waren ofwel fel gekant tegen Cetshwayo of hadden weinig loyaliteit aan hem getoond tijdens de oorlog. De stamhoofden waren trouw aan hen die hen hadden benoemd, en Groot-Brittannië begon dus effectief indirecte Heerschappij te voeren over Zululand. Melmoth Osborn, die Shepstone ‘ s opvattingen enthousiast steunde, werd aangesteld als Brits Resident in Zululand.

Het is niet verwonderlijk dat Zululand als gevolg van deze regeling burgerconflicten heeft ondervonden. Degenen die de oude Zoeloe orde bleven aanhangen, stonden bekend als de uSuthu, en werden geleid door Ndabuko kaMpande, de broer van Cetshwayo. Ze zouden in conflict komen met de aangestelde chiefs en tegen 1887 hadden ze ’tot stilstand gevochten’.

bovendien werd een hutbelasting geheven, niet alleen op elke hut, maar op elke vrouw, ongeacht of ze een hut bewoonde. Wolseley ’s beruchte nederzetting Zululand had de Zulu homestead-de basisproductieve eenheid in de economie van het koninkrijk – niet vernietigd en de Zulu’ s waren ook niet beroofd van hun land. De huttax diende echter om een deel van het surplus dat aan een individuele homestead head werd toegewezen, over te hevelen naar de Britse regering. Vervolgens werd meer dan 70% van de jaarlijkse administratiekosten van Zululand uit deze belasting gehaald.naarmate de burgeroorlog heviger werd, realiseerden de Britten zich dat deze nederzetting gewoon niet werkbaar was. Cetshwayo, aangemoedigd door bisschop Colenso en zijn dochter Harriette – die hem beiden in Kaapstad bezochten-verzocht de Britse regering en kreeg toestemming om Engeland te bezoeken om zijn pleidooi voor het herstel van de zoeloemonarchie naar voren te brengen. In Zululand werden soortgelijke petities door de uSuthu aan de Britse Resident voorgelegd.begin 1883 werd Cetshwayo opnieuw geïnstalleerd als koning, maar zijn macht was sterk verminderd. Hij was beperkt tot een kleiner gebied, omringd door vijanden, en zijn elke beweging werd bekeken door een bewoner. Degenen die hun loyaliteit aan Cetshwayo wilden tonen waren verplicht om te verhuizen naar zijn centrale district van het Koninkrijk. Zibhebhu, een boog tegenstander van Cetshwayo, wiens trouw was meer aan de koloniale orde dan het koninklijk huis, bezet een groot gebied van het noorden van Cetshwayo, en gedwongen usuthu loyalisten die in zijn deel wonen om terug te keren naar Cetshwayo ‘ s gebied.

een preventieve aanval van de uSuthu tegen Zibhebhu is mislukt. Later vielen Zibhebhu en Hamu, een andere van de aangestelde stamhoofden, de uSuthu binnen. Cetshwayo werd in 1883 verslagen in zijn nieuw gebouwde hoofdstad oNdini, waarbij het bloedvergieten groter was dan wat de Zulu tijdens Cetshwayo ‘ s bewind hadden meegemaakt. De situatie verslechterde voor de uSuthu toen Cetshwayo eind 1883 stierf-omdat de machtsverhoudingen in Zululand nu resoluut verschoven waren naar de keizerlijke administratie en haar aanhangers in Zululand.in een laatste poging om de macht te herwinnen, sloot Cetshwayo ‘ s zoon Dinuzulu een verdrag met Transvaal. In militaire termen bleek de alliantie succesvol en Zibhebhu ‘ s leger werd gedwongen uit het gebied van de loyalisten. Maar deze overeenkomst kwam met enorme kosten. In ruil voor hun hulp werden de boeren uitgestrekte gebieden beloofd aan de westelijke rand van Zululand, die zij de nieuwe republiek noemden, met haar ‘hoofdstad’ in Vryheid.

toen de Transvaalers nog meer land probeerden op te eisen dan was overeengekomen, weigerde de uSuthu. Nadat de Britten zich de omvang van de chaos in Zululand hadden gerealiseerd, kwamen ze tussenbeide. Dinuzulu mocht de controle over zijn deel van Centraal Zululand behouden, maar de boeren werden ook erkend als eigenaars van de nieuwe republiek. Dit leidde ertoe dat er een Reservegebied werd gereserveerd voor de tegenstanders van de loyalisten. In Natal werd druk uitgeoefend voor de annexatie van Zululand, en bijna onvermijdelijk werd het in 1887 aan de kroon gehecht. De uitvaardiging van een Wetcode plaatste Zululand onder een vergelijkbaar ‘inheems beleid’ als dat in Natal.

opnieuw werd de uSuthu-weerstand tegen de annexatie verhoogd, en opnieuw werd een beroep gedaan op de diensten van Zibhebhus. De opstand was spectaculair succesvol voor een korte periode, omdat de uSuthu onder Dinuzulu goed gebruik maakte van het bergachtige terrein om een politiemacht af te stoten die gestuurd was om hun leiders te arresteren. Zibhebhus volgelingen werden aangevallen door Dinuzulu en gedwongen om haastig te vluchten uit het Ndwandwe district. Uiteindelijk arriveerden er versterkingen, de uSuthu werden verdreven uit hun schuilplaatsen, waardoor Dinuzulu zich overgaf. In 1889 werden hij en zijn belangrijkste aanhangers berecht voor verraad, schuldig bevonden en veroordeeld tot gevangenisstraffen op St Helena.in 1894 kreeg Dinuzulu gratie en mocht hij terugkeren naar Zululand, maar als een induna, of staatsambtenaar, zonder voornamelijk bevoegdheden of privileges. Om de koloniale belangen te sussen, ging zijn terugkeer gepaard met de annexatie van Zululand door Natal in 1897.na achttien jaar hadden de belangen van de kolonisten de overhand in het land van de Zulu, en de plannen die Shepstone aanvankelijk voor het koninkrijk had gepland, konden worden uitgevoerd. Witte kolonisten en handelaren kwamen in toenemende mate Zululand binnen en zo werd Zululand ‘gereconstrueerd’. Het gebied werd verdeeld onder volgzame leiders die met beperkte Autoriteit regeerden, en de gouverneur van Natal werd het opperhoofd over Zululand. De situatie werd nog verergerd door verschillende natuurrampen tussen 1894 en 1897. Deze Rampen omvatten een sprinkhanenplaag, droogte en de verwoestende runderpest-epidemie van 1897 – die leidde tot een enorme daling van de productie van homesteads.

al onder druk van de invoering van de hutbelasting werden veel meer Zulu-mannen op de Witwatersrand-arbeidsmarkt gedwongen de eindjes aan elkaar te knopen en belastingen te betalen. De geleidelijke opkomst van een permanente werkende klasse naast een traditionele economie, gebaseerd op de productie van de boerderij en het houden van runderen, leidde tot nieuwe sociale verdeeldheid in de Zulu samenleving.